KİTLESEL FONLAMA, CROWDFUNDING NEDİR

Crowdfunding, birçok bireyi projenize küçük bağışlarla, projenizi finanse etmeye yönelik bir araya getirmeye yarayan bir model. Tipik olarak küçük bir ödül ya da başarıya ortak olma hissi karşılığında, onlardan projenize destek olmalarını bekleyeceksiniz.

Örneğin bir müzisyen, Ücretsiz bir müzik indirmesi karşılığında 1 USD destek payı alınması ya da bir film projesini 1000 USD finanse eden katılımcılara filmin galasında kırmızı halıda yürüme şansı verilmesi (Veronica Mars kampanyası ödülü buydu) gibi onure edici bir ödülle bir crowdfunding girişimi başarıya ulaşabilir. Bu örnekte normalde Warner Bros gibi büyük şirketlerin milyonlarca dolarlık finansmanına ihtiyaç duyan bir proje, binlerce kişinin küçük paylarıyla hayata geçebildi.

Crowdfunding nedir:

Bir projeye veya girişime, genellikle çok sayıda insandan, genellikle İnternet üzerinden, her destekçiden az miktarda para toplanarak finansman uygulama modelidir.

Başarılı bir crowdfunding modelinde, katkı paylarının küçük olması, projeyi ben finanse ettim diyebilecek bir sahiplenmenin yaşanmamasına, katılımcıların maddi bir külfete girmemesine ve yüzlerce, binlerce insanın, beğendikleri, gerçekleşmesini umdukları bir proje için pay sahibi olmaktan mutlu olmalarını hedefler.



En başarılı Crowdfunding siteleri

• Kickstarter,
• Indiegogo,
• Crowdfunder,
• RocketHub,
• Crowdrise,
• Somolend,
• apphackr,
• AngelList,
• Invested.in
• Quirky

Projeler için Finansman nasıl sağlanır

Geleneksel yatırımcılar yerine, crowdfunding kampanyaları halk tarafından finanse edilir.

Genellikle, bir iş fikri bir projesi olan kişiler yatırım ve projelerini geliştirmek için gerekli bedeli, aileleri, akrabaları, arkadaşları ve yakın çevrelerinden temin etme eğilimindedirler.

Sonraki aşamada, örneğin sanatkar yeteneğiniz ya da mesleki becerilerinizin farkında olan ve bu işi yapabileceğinize inanıp yatırım yapabilecek ikinci veya üçüncü dereceden bağlantılar gelir. Bunlar daha önce çalışmalarınızı tanıttığınız, birlikte çalıştığınız veya yaptığınız işleri takip eden kişiler olabilir.

Sizi finanse edecek bir aileniz, bir çevreniz yok ise, çalışmalarınızı finanse edebilecek bir iş çevresi edinememişseniz, projeniz yenilikçi, denenmemiş ve sadece tasarım süreci bile ciddi bir bütçe gerektiriyorsa ne yapabilirsiniz. İşte kitlesel fonlama yani crowdfunding tamda böyle insanların ihtiyaç duyduğu bir sistem.

Bugün pek çok crowdfunding sitesi, sosyal sorumluluk projeleri, sanatçılar, tasarımcılar, müzisyenler, mühendislik projeleri vb gibi, için crowdfunding yoluyla para toplamalarını sağlıyor. Kickstarter ve Indiegogo gibi siteler, "aracılar" olarak görev yapmaktadır. Dolayısıyla, çapraz doluluk alanlarına ev sahipliği yapan platformlar sağlarlar.

Crowdfunding, kitle fonlaması için nasıl para toplanır, toplanan para nasıl kontrol edilir.

Crowdfunding siteleri, projelere destek için paypal hesabı açar ve para toplanırken paypal api’si kullanırlar. Paypal crowdfunding projelerinden daha az komisyon alır, sağladığı esnek güvenlik ve kontrol mekanizması sayesinde toplanan para miktarı ve para transferleri güvenli bir şekilde gerçekleşir.

Crowdfunding siteleri nasıl para kazanır

Aracı firma veya siteler, toplanan paranın bir kısmını alır. Örneğin Kickstarter %5. Indiegogo sitesi %4 pay alır. Yani crowdfunding işine aracılık eden siteler bu şekilde para kazanırlar, aynı zamanda finansmanını aracı olarak sağladıkları ürün veya eserlerden lisans payıda talep edebililrler.

Crowdfunding nasıl uygulanır, 3 tip crowdfunding modeli

1. Hepsi veya Hiçbir Şey

Kickstarter da bu model uygulanır. "tamamen veya hiç" Kampanyanın yaratıcısı tarafından belirlenen son tarihe kadar, eğer proje için gerek duyulan ve yine en baştan belirlenen opara toplanamazsa proje başarısız sayılır ve bağışlar iade edilir.

2. Hepsini sakla

Indiegogo bu modeli kullanıyor. Kampanya kurucusu, hedefe ulaşılıp ulaşılmadığına bakılmaksızın toplanan miktarı alır, eğer başlangıçta hedeflenen miktara ulaşılamazsa aracılık hizmeti veren indiegogo daha yüksek bir kesinti yapar, örneğin, toplanan paradan %4 değil %9 kesinti yapar.

3. Bounty

Bountysource, açık kaynaklı yazılım geliştirmeyi destekleyen bir çok yönlü platformdur. Bountysource, kullanıcıların en sevdikleri açık kaynaklı projeleri "ödül" ile desteklemelerini sağlar. Bir proje konusunda çalışan geliştiriler arasında kim başarılı oldu ise toplanan bağışlar ona verilir.

Crowdfunding ile projelerini finanse etmek isteyenler neler yapmalı

Kickstarter gibi sitelerde, projelerini sunan ve başarılı olan sanatçılar, tasarımcılar incelendiğinde, başarılı olmak için tek yaptıkları şeyin fikirlerini bu site idarecilerine sunup vitrine taşımak olmadığını görüyoruz.

Sosyal medyayı kullanmak, projenizi haber yapacak veya tanıtacak siteler ve forumlarda yer almak, proje başlatılmadan önce e-posta dağıtım listeleri oluşturmak.. tüm bunlar dahil insanlara ulaşmak için elinizden geleni yapmalısınız. İnsanalrın yaptığınız çalışmanın farkına varmaları, özgün yönlerinizi görmeleri ve başarılı olacağınız konusunda ikna edilmeleri bir anlamda sizin kendinizi ve projenizi tanıtmak için ne kadar çaba gösterdiğinizle ilgilidir.

İnsanların bir projeye inanıp desteklemesi için üç temel sebep vardır.

1. Projenin başarılı olacağı inancına sahip olmaları

2. Kampanyanın ödüllerin etkilenmeleri

3. Kampanyanın sunumundan etkilenirler

Kickstarter, En başarılı crowdfunding projesi

Kickstarter, şu ana kadar oluşturulmuş en başarılı kitlesel fonlama sitesidir.

Kickstarter, tasarımcılara, mucitlere, sanatçılara, müzisyenlere, film yapımcılarına ve diğer yaratıcı bir iş fikriyle modeliyle gelip bunu gerçeğe dönüştürmek isteyen kişilere ihtiyaç duydukları kaynakları ve desteği bulmalarına yardımcı olmak üzerine, bu güne kadar oluşturulmuş en başarılı crowftfunding sistemi . Bugüne kadar on binlerce yaratıcı proje - büyük ve küçük - Kickstarter topluluğunun desteğiyle hayata geçti.

Kickstarter platformunda, 28 Nisan 2009'dan bu yana 14 milyon insan birbirinden farklı projelere destek verdi, 3.4 milyar dolar toplandı ve 136.756 proje başarıyla finanse edildi.

Türkiye’de “kitlesel fonlama” crowdfunding

2017 aralık ayı itibarı ile Türkiye de “kitle fonlama” firmalarının kurulması, girişimcilerin iş fikirlerini veya şahsi projelerini gerçekleştirmek için kitle fonlama platformları üzerinden halktan para toplayarak finansman sağlamaları yazal bir hale geldi .

Kitle Fonlama firmalarının kurulması ve faaliyete başlaması için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) izin alması gerekecek.

Sermaye Piyasası Kurulu, proje sahipleri ile girişim şirketleri tarafından toplanabilecek paranın limitini belirlemeye yetkilidir kılınmış ancak bu yetkiyi nasıl kullanacağı, nasıl bir yöntem izleneceği belirsiz.

Kitle fonlama platformu üzerinden yardım toplanacaksa, öncelikle 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu hükümleri geçerli olacaktır.

Toplanan paraların neye karılık toplandığı ve ne vaad edildiği de sözleşmeyle belirlenecek yani faiz karşılığı bir destekmi yoksa proje başarıya ulaşırsa bir hisse ya da kar payı verileceği. Bu noktada Türkiye'de yasal prosedürlerin ABD de ki crowdfunding amatör ruhundan daha uzak olduğu ve daha çok, kanunsuzluğu önleme gayreti ile şekillendirilmeye çalışıldığı anlaşılıyor.