TARİFE DIŞI ENGELLER

Uluslararası ticarette devletlerin birbirlerine uyguladıkları tarifeler dışında, tarife kapsamında olmayan fakat ticareti kısıtlayıcı bir takım kurallar içeren uygulamalara rastlanır.

Ticari olmayan engeller arasında kota, ambargo, lisanslama, standartlar ve ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilen çeşitli yöntemler yer alır, büyük ve gelişmiş ekonomiler tarafından sıkça kullanılır. 

Ticari olmayan engeller, bir ülkenin kendi ekonomisini korumak ya da diğer ülkenin ekonomisi üzerinde etkİli olabilmek amacıyla, aralarındaki ticaret dengesini yapay yöntemlerle düzenlemeye ve ticaret miktarını kontrol etmeye yönelik yöntemler içerir.

Ticari olmayan engeller, uluslararası ticarette genellikle malların ve hizmetlerin bulunabilirliğine ve ülkelerin ihtiyaç düzeylerine bağlı olarak uygulanır. 

Örneğin kendi ülkesinde bulunabilir bir mal için mevcut tarifelerle ithalatı engelleyemeyen ülkeler bir takım sınırlamalar ve kurallar koyarak ithalatı zorlaştırır veya tümüyle durdurur. Genel olarak, uluslararası ticarete engel olan her şey, standart piyasa ticaretinin işlevlerini sınırladığı için ekonomik bir kayıp oluşturacaktır. 

Ticaretin engellenmesinden kaynaklanan kayıp gelirlere ekonomik kayıp adı verilir. Ülkeler, birbirlerine karşı genellikle ithal mallara ek vergi ödemelerine ve anlamlı fakat yine de parasal etkileri olan diğer engeller yaratmalarına neden olacak standart tarifelerle çeşitli alternatif engel oluşturabilirler.

Tarife Dışı Engeller (Non-Tariff Barriers)

Tarife Dışı Engeller (Non-Tariff Barriers), ürünlerin ithalatını veya ihracatını zorlaştıran ve / veya pahalı hale getiren yasaklar, koşullar veya belirli pazar gerekliliklerinden kaynaklanan kısıtlamaları ifade eder. Tarife dışı engeller aynı zamanda Sıhhi ve Bitki Sağlığı (SPS - sanitary and phytosanitary) önlemleri ve Ticari Ticaretle İlgili Diğer Teknik Engeller (TBT - measures and other technical barriers to Trade) gibi Haksız ve / veya Uygun Olmayan Tedbirlerin (NTM -  Non-Tariff Measures) uygulanmasını da içermektedir.

Tarife dışı engeller hükümetler ve makamlar tarafından hükümet yasaları, yönetmelikleri, politikaları, koşulları, kısıtlamaları veya özel gereksinimleri ve özel sektör iş uygulamaları veya yerli sanayileri yabancı rekabetten koruyan yasaklar biçiminde alınan farklı önlemlerden kaynaklanmaktadır.

Lisanslar :

Ülkeler ithal edilen malları belirli işletmelerle sınırlandırmak için lisansları kullanabilir. Bir işletmeye bir ticaret lisansı verilirse, o zaman ülkedeki ticaretle sınırlandırılmış malları ithal etmesine izin verir.

Kotalar :

Ülkeler genellikle malların ve hizmetlerin ithalatı ve ihracatı için kotaları kullanmaktadır. Taşımacılık dışı bariyer prosedürlerinde ülkeler, bir ülkeye, genellikle kısıtlama olmaksızın, belirli bir limit kadar ithal edilmesine izin verilen belirli mal ve hizmet limitlerini kabul eder. Kotalar belirli zaman dilimleri için de ayarlanabilir. Buna ek olarak, kotalar da uluslararası ticaret lisans sözleşmelerinde sıkça kullanılır.

Ambargolar :

Ambargo, belirli mal ve hizmet ticaretini kısıtlar. Ambargolar hükümetler tarafından belirli politik veya sağlık koşulları için kullanılan bir önlemdir.

Yaptırımlar :

Ülkeler, ticaret faaliyetlerini sınırlandırmak için diğer ülkelere yaptırım uyguluyor. Yaptırımlar, bir ülkenin ticaret yapma kabiliyetini yavaşlatan veya sınırlayan artan idari eylemler ve ek gümrük ve ticaret usullerini içerebilir.

Gönüllü İhracat Sınırları :

Gönüllü ihracat sınırlamaları, ihraç eden ülkeler tarafından kullanılan nontariff bariyer türüdür. Gönüllü ihracat sınırlamaları, belirlenen ülkelere ihraç edilecek mal ve hizmetlerin sınırlarını belirler. Bu kısıtlamalar genellikle siyasi ittifaka dayanmaktadır.

Standart Tarifeler :

Ticari olmayan engeller, ithalat yapan ülkelerin mal veya hizmet için ihraç eden ülkelere ödediği vergiler olan standart tarife engelleri yerine veya bununla birlikte kullanılabilir. Tarifeler, en yaygın ticaret bariyeri türüdür ve ithal eden bir ülke için mal ve hizmetlerin maliyetini, ihraç eden ülkenin çıkarına çıkarırlar.

Tarife Dışı Bariyer Örnekleri

• İthalat yasakları
• Genel veya ürüne özgü kotalar
• Kompleks / Ayrımcı Menşe Kuralları
• İthalatçı ülkenin ihraç eden ülkeler üzerindeki kalite şartları
• Haksız Sağlık ve Bitki sağlığı koşulları
• Mantıksuz / haksız ambalaj, etiketleme, ürün standartları
• Kompleks düzenleyici çevre
• İhraç eden ülkenin ithalatçı ülkeye uygunluğunun belirlenmesi
• İhracat yapan bir kuruluşun (firma, şirket) ithalatçı ülkeye uygunluğunun belirlenmesi.
• Menşe Şahadetnamesi, Orijinallik Sertifikası vb. Gibi ek ticaret belgeleri 
• İş güvenliği ve sağlığı düzenlemesi
• İş kanunu
• İçe aktarma lisansları
• Devlet sübvansiyonları, satın alım, ticaret, devlet mülkiyeti
• İhracat sübvansiyonları
• Asgari ithalat fiyatının sabitlenmesi
• Ürün sınıflandırması
• Kota paylaşımı
• Döviz piyasasının çeşitliliği ve kontrolü
• Yetersiz altyapı
• "Ulusal satın alın" politikası
• Aşırı değerli para birimi
• Sınırlayıcı lisanslar
• Mevsimlik ithalat rejimleri
• Yolsuz ve / veya uzun gümrük prosedürleri