KARŞI TİCARET - COUNTERTRADE

Karşı ticaret, geleneksel ödeme araçlarının kullanılamadığı veya tarafların para bazında kaynak sıkıntısı çektiği durumlarda uluslararası bir satışın yapılandırılmasına alternatif bir araçtır. Karşı ticaret her iki tarafın sahip olduğu ve karşılıklı talep ettiği mal veya hizmetlerin kısmen ya da tamamen değiş tokuş edilmesinden ibarettir, ticaretin bir kısmı alınan mala karşılık farklı bir mal ve beraberinde döviz ile de gerçekleşebilir.

Karşı Ticaret Nedir? (Countertrade)

Malların nakit yerine diğer mallarla değiştirildiği karşılıklı ticaret

Paraya kıyasla mal ve hizmet ticaretini içeren karşı ticaret işlemlerinde, nakit el değiştirmez. Bu çoğunlukla en eski karşı - ticaret düzenlemesini oluşturan takas olarak anılır. Birçok hükümet, uluslararası ticarette karşı ticaret sistemi kullanarak ülkeler arasındaki ticaretteki dengesizlikleri azaltmaktadır.

Neden Karşı Ticaret?

Karşıt ticareti düşünen şirketler genellikle dış pazarlara açılmak, satışları artırmak, müşteri ve tedarikçi ilişkileri kurmak ve likidite sorunlarını aşmak istemektedir. Bununla birlikte, karşı ticaret öncelikle aşağıdakiler için kullanılıyor:

İthalat için ödeme yapamayan ülkeler ticaretin devamı için bu yolu tercih ederler. Örneğin, döviz açığının yetersizliği veya ticari kredi eksikliğinin bir sonucu olarak takas yolu tek seçenek olabilir.

• Yeni ihracat pazarları bulmaya veya yerli sanayilerin üretimini korumaya yardımcı olmak için tercih edilir.
• Rakip tedarikçilere kıyasla rekabet avantajı elde edebilmek için tercih edilir.
• Kredi eksikliği veya diğer alternatif finansman önlemlerinin önüne geçilmiş olunur.
• Yabancı bir ülkenin kural ve yönetmeliklerine ilişkin takas metodu genel kabul görür ortak bir yoldur.

Karşı ticaret örneği:

Yüzyılın takas anlaşmasının klasik örneklerinden biri: Pepsico Inc., 1990'da Sovyetler Birliği ile yaptığı meşrubat satışlarını iki katına çıkarmak, iki düzine yeni şişeleme tesisi açmak ve Pizza Hut'u başlatmak için imzaladığı zamandı. Ülkenin en büyük şehirlerindeki restoranları. Genişletmeyi finanse etmek için Pepsico, ABD'deki Rus votkanın satışlarını artırmayı ve yurtdışında Sovyet yapımı gemilerin satılması ve kiralanması için yeni bir girişim başlatacağına söz verdi.

Blok-Buster Anlaşması: Pepsico'nun 3 milyar doları aşan Sovyet pazarına yönelik gerçekleştirdiği bu takas yöntemleri içeren anlaşma" yüzyılın anlaşması " olarak nitelendiriliyordu. Ardından anlaşma Sovyet rejiminin yıkılması ile birlikte çöktü.

Karşı Ticarete beklentiler

Karmaşıklık ne olursa olsun, şirketlerin karşı ticareti hala büyüme stratejisi olarak kullandıkları için:

• Zor pazarlara girmeyi sağlar.
• Başka türlü iş bulamayacağınız yerlerde şirket satışlarını artırır.
• Kredi zorluklarının üstesinden gelir.
• Azalmış veya artı ürünlerin atılmasına izin verir.
• Rakipler karşısında rekabet avantajı elde eder (rakiplerin bir sonucu olarak bir pazar payını kaybetmek istemezsiniz).
• Karşıt Ticarete Dezavantaj
• Karşı ticarette bir dezavantaj, bir anlaşmanın değerinin-değiş tokuş edilen malların-belirsiz olabileceği ve önemli fiyat volatilitesine neden olmasıdır.

Karşı ticaret dezavantajlar

• Takas anlaşmalarında zaman faktörü: Alışılmamış herhangi bir yolun tercih edilmesi durumunda genelde tarafların inceleme ve uzlaşma süreçleri uzun sürecektir. Takas yöntemi  üzerinde pazarlık yapılması gerekecek, bu nedenle tüm taraflar tatmin oluncaya kadar uzun sürecek müzakereler gerçekleşecektir. 
• Müzakerelerin doğasındaki karmaşıklık. 
• Daha yüksek işlem maliyetleri (örneğin aracılık işlemleri, komisyonlar). 
• Lojistik konular, özellikle de emtialar söz konusuysa.
• Ticareti yapılan malların değeri ve malların kalitesi üzerinde belirsizlik söz konusuysa

Karşı ticaret, küçük işletmeler için en iyi seçenek midir? 

Ancak, diğer ödeme araçlarını tükettiyse ve teslimatın gecikmelerini, sözleşme görüşmelerinde karşılaşılan güçlükleri ve ürün kalitesi sorunlarını her iki taraf ortak uzlaşma zeminleri yaratarak çözebiliyorsa bu yöntem oldukça işlevseldir.

Karşı Ticaret Çeşitleri

• Klasik Takas (Classical Barter)
• Dengeleme (Compensation)
• Karşı­ satın alma (Counterpurchase)
• Geri­ Satınalım (Buy­back) Anlaşmaları
• Önceden ­Satınalım (Advance Purchase)
• Dengeleme İşlemleri (Offset Deals)