AB - KANADA SERBEST TİCARET ANLAŞMASI CETA

Uzun süredir devam eden müzakerelerin ardından Avrupa Birliği (AB) ve Kanada, Kapsamlı Ekonomik ve Ticari Anlaşması (CETA - Comprehensive Economic and Trade Agreement ) onayladı. Doğrudan yabancı yatırım ile ilgili anlaşmanın bazı bölümleri halen bireysel hükümetlerin onayını gerektiriyor; yıllar sürebilecek bir süreç - CETA yakında her iki taraf için somut fayda sağlayacak.

Belki de en büyük etki bir tarife indirimi yüzünden gelir. Şu anda, Kanada'dan AB'ye giden ürünlerin sadece %25'i gümrük vergisinden muaftır; CETA uyarınca aradaki ticaretin % 98'i gümrük vergisinden arındırılacak ve ek %1’i için ise gümrük vergileri önümüzdeki yedi yıl içinde kaldırılacak.

Dikkate değer bir örnek, otomobillerdeki tarifelerin kaldırılması ve otomotivle ilgili alanlarda  %4,5 oranında tafilerin azaltılması, AB ve Kanada otomobil üreticilerinin hedef pazarlarını ve tedarik zincirlerini yeniden değerlendirmelerini gerektirecek. (www.ihracat.co)

Her iki taraf arasındaki tarım ticareti de büyük bir artış sağlayacak. Değişen tek şey tarifeler değil; Bazı ürünlerde ticaret limitleri de artmaktadır. Örneğin, AB'nin Kanada'ya ihraç ettiği peynir miktarı iki katına çıkacak. Buna karşılık, Kanada'nın domuz eti, sığır eti ve buğday gibi tarımsal ürünlerin ihracatı önümüzdeki yıllarda aşamalı olarak artacak.

Lojistik sektörü için özel bir husus olan CETA, deniz taşımacılığındaki kısıtlamaları gevşeterek daha adil, daha açık bir pazar yaratmak için özel bir dil içermektedir. Anlaşma, uluslararası deniz ulaşım hizmetleri ile ilgili açık pazar erişimini de önemli ölçüde sağlıyor. (www.ihracat.co)

Anlaşma ayrıca, Kanada'nın ulusal, eyalet ve yerel yönetim ihale piyasasını AB sağlayıcılarına açıyor ve bu pazar her yıl 3,3 trilyon dolardan fazla değer kazanıyor. Bu kararın ne şekilde uygulanacağı henüz netleşmedi, çünkü Kanada geçmişte bu tip bir ticaret anlaşması yapmış değil.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Avrupa Parlamentosu'nda yaptığı konuşmada "Başarılı olursak, CETA tüm iddialı, gelecekteki ticaret anlaşmalarının planı haline gelecektir" dedi. "Eğer değilsek, bu sonun sonlarından biri olabilir. "Bu konuda hata yapmamalıyız, bu önemli bir an" dedi.

AB-Kanada Serbest Ticaret Anlaşması Türkiye'yi nasıl etkileyecek?

CETA, Avrupa Birliğinin G7 ülkelerinden biri ile imzaladığı ilk kapsamlı ticaret anlaşması. Anlaşmanın tarafları AB ve Kanada ancak gümrük birliği üyesi olarak Türkiye de CETA'dan etkilenecek.

Şu aşamada Kanada menşeli ürünler AB ye girdikten sonra, AB üzerinden gümrük vergisi olmaksızın Türkiye’ye girebilecek. Ancak Türk ürünlerinin Kanada’ya gümrük vergisi ödenmeden ihracı mümkün değil. Bu noktada Kanada ile mevcut şartları dengeleyecek bir serbest ticaret anlaşması yapılması gerekiyor.

Kanada ile dış ticaret Türkiye'nin dış ticaret hacminin sadece  %1'i. Ancak geçmişte AB ve Meksika, Ab ve Güney Afrika Cumhuriyeti arasında yapılan ikili serbest ticaret anlaşmaları sonrası, bu ülkelerin Türkiye ile serbest ticaret anlaşması yapmaması, yine bu ülkeler ile son derece düşük olan dış ticaret hacminin, Türkiye aleyhine farklı oranlarda artış göstermesine sebep oldu. Örneğin Güney Afrika ile dış ticaret açığı 2 kat arttı ancak Meksika ile Dış ticaret açığı 86 kat arttı. Dolayısıyla Kanada ile Türkiye arasında dış ticaretin anormal bir şekilde Türkiye aleyhine yani ithalatta aşırı bir artışa sebep olma ihtimali var. (www.ihracat.co)

Asıl büyük tehlike AB ve ABD arasında devam eden Transatlantik Yatırım ve Ticaret Anlaşması (TTIP - Transatlantic Trade and Investment Partnership)  görüşmeleri çünkü ABD ve AB arasında bu anlaşma imzalanır ve Türkiye ABD ile bir serbest Ticaret Anlaşması imzalayamaz ise, Dünyanın en büyük ihracatçılarından birine karşı ekonomisini anormal bir ithalat tehlikesine karşı savunmasız bırakmış olacaktır. Çünkü CETA ile aynı koşullar TTIP için de geçerli olacak.

Ekonomi Bakanlığında kayıtlı rakamlara göre, Türkiye'nin Kanada’ya yaptığı ihracatın %85'i ve Kanada’dan yapılan ithalatın %82'si sanayi ürünleri, dolayısıyla bir serbest ticaret anlaşması yapılamaz ise Türk yerli sanayi dengesiz bir ithalat rekabeti ile karşı karşıya kalacak.