ACENTA VE DİSTRİBÜTÖRLÜK SÖZLEŞMELERİ NASIL DÜZENLENİR
Bir aracılık sözleşmesi imzalarken aracının ülkesinde yürürlükte olan kanunlar hakkında bilgi edinmek ve bir avukata ya da hukuk bürosuna danışmak faydalı olacaktır. Sözleşmenin İptal şartlarını içeren maddelere özellikle dikkat etmekde fayda vardır. İptalin otuz gün veya benzeri belirli bir süre önceden uyarısına ilişkin bir madde bulunmalıdır. Hiç kimse, iptal uyarısından sonra problem yaşaması olası bir distribütör veya acentaya uzun bir dönem yasal olarak bağlı kalmak istemez. Bazı ülkelerde mevzuat gereği sadece siz istediğiniz için dağıtım sözleşmesini iptal edemezsiniz.
Yerel yasalar satılmamış malları geri almanızı ve nakliyeyi de geri ödemenizi zorunlu kılabilir. Bir iptal halinde distribütöre yönelik tazminat hükümlerini düzenleyen yerel yasaların önceden gözden geçirilmesi gerekir. Birçok ülkeye dağıtım için tek bir distribütör kullanılıyor ise dağıtım ilişkilerini firmaya en uygun düzenleyen yasalara sahip ülke seçilmelidir. Sözleşmenin bir avukat ya da bir uzman tarafından onaylandıktan sonra imzalanması yararlı olacaktır.
Bir sözleşmede bulunması gereken bazı detaylar şöyle sıralanabilir:
Anlaşma tarafları: Firmaların adları ve adres / tel / fax vs. bilgileri.
Ürün tanımı: İhracatçı, satıcı/aracısına makul bir gerekçe sunarak imalatı kesme hakkını elinde tutmalıdır. Rakip ürünlerin temsilciliği ancak bazı şartlar altında serbest bırakılabilir veya tamamen iptal edilebilir. Bu nedenle rakip, rakip olmayan ürün kavramı açıkça belirtilmelidir.
Kapsanan bölge: Her bölge açıkça tanımlanmalıdır. Bu tanım tek bir kasaba sınırlarından ibaret olabileceği gibi, herhangi bir ülkenin veya eyaletin bir bölgesi veya sınırları içindeki tüm alanlar da olabilir. Bunlar enlem ve boylamlarla da tanımlanabilir.
Kapsam sınırları: Bu maddenin konulması, ihracatçının satıcı/alıcısının bulunduğu bölgede başka bir temsilciye mal göndermesini veya işi tamamen oraya yıkmasını düzenlemek için gerekli olmaktadır.
Anlaşma süresi: Bu madde anlaşmanın süresini belirlemektedir.
Yerel reklam sorumluluğu: Bu, ihracatçının yetkisi dahilinde bölgede yapılacak tanıtımın mahiyetini ve maliyetini düzenlemektedir.
Deneme süresi: Bir sözleşme yapılırken taraflar iyi niyetli olsalar dahi, iyi niyet yeterli olmamaktadır. Bu amaçla, bir yıl gibi bir deneme süresinin konulmasında yarar vardır.
Periyodik raporlar: Acenta veya distribütörün düzenli olarak önceden belirlenmiş aralıklarla bölgedeki faaliyetleri hakkında rapor vermesi, ihracatçının da sevkiyatta meydana gelen bir değişim hakkında sıkça iletişime geçmesi gerekmektedir.
Gizlilik gerekleri: Temsilci, ihracatçıya ait iş ile ilgili gizli sayılabilecek bilgileri nedensiz yere diğer kişilere açıklamamalıdır. Ayrıca temsilci ihracatçı adına yasal prosedürleri başlatmamalıdır.
Sözleşmenin sona erme nedenleri: Sözleşmenin otomatik olarak veya bir uyarıyla sona ermesini gerektiren durumların açık açık belirtilmesinde büyük yararlar vardır.
Teslim şekli: FOB, CIF, CFR, CPT, CIP gibi. Bu distributöre ulaşan malın fiyatının belirlenmesi anlamına gelmektedir. Komisyoncu acenta olması durumunda, acentanın teslim şeklini çok iyi bilmesi, alıcıyla bunu dikkate alarak görüşme yapmasını sağlar.
Mücbir sebep (Force majeure): Taraflardan birinin sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmesini engelleyen ve tarafların kontrolü dışında olan, tarafların ya da taşımacıların, çalışanların hata veya ihmaline bağlanamayan, bütün çabalara rağmen aşılamayan, ve öngörülmesi mümkün olmayan, deprem, sel, siyasi kargaşa v.b. istisnai bir durum ya da olaylardır.
Genel hükümler: Anlaşmada bahsi olmayan diğer hükümlerin burada yer alması uygundur.
Yasal tercih: Sözleşmenin hangi ülke kanunlarına göre uygulanacağı oldukça önemlidir. Bunun
ihracatçı ülke kanunlarına göre olması uygundur.
Bunların dışında uyuşmazlığın giderilmesine yönelik, ödemelerin gecikmesine ilişkin ilave
maddelerin de mutlaka sözleşmede yer alması gerekir. Örnek bir distribütör sözleşmesi ve yine örnek bir acenta sözleşmesine aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz. Ancak Her ülke ve bölge için, her ürün grubu ve ortaklık tipine göre farklı maddeler ve hükümler içeren sözleşme hazırlanması gerektiği ve eğer firmaların kendilerine özel halihazırda sözleşmeleri yok ise hukuki destek almadan bu tip sözleşmeler hazırlamamaları ve imzalamamaları özellikle vurgulanır.
Yorumlar
Yorum Gönder